W dniu 24 marca 2020 r. wchodzą w życie przepisy ustawy nowelizującej Prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw („Ustawa Nowelizująca”). Wprowadzone zmiany mają przede wszystkim na celu umożliwienie sprawniejszego rozwiązywania problemu nadmiernego zadłużenia i mają związek ze wzrostem wpływu spraw o ogłoszenie upadłości [1].
Spośród wielu nowych instytucji prawnych wprowadzonych do ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe („Prawo Upadłościowe”) zPrawo Upadłościowetkim o dłużnikach (m.in. istotne zmiany w modelu upadłości konsumenckiej), poniżej warto wskazać najważniejsze rozwiązania, które mogą w trudnych czasach walki z koronawirusem być istotne dla zapewnienia należytego poziomu ochrony interesów wierzycieli:
1. Zmiana sposobu zgłoszenia wierzytelności: wraz z wejściem w życie Ustawy Nowelizującej, zgłoszenia wierzytelności dokonuje się bezpośrednio do syndyka, a nie jak to miało miejsce dotychczas – do sędziego-komisarza (art. 51 ust. 1 pkt 4 Prawa upadłościowego); w związku z powyższym syndycy mają obowiązek prowadzenia akt do zgłoszeń wierzytelności (art. 228a ust. 1 Prawa upadłościowego), zaś wierzyciele mają prawo dostępu do tych akt (art. 228a ust. 3 Prawa upadłościowego); uwzględniając dodatkowo fakt, że zgłoszenie wierzytelności nie będzie już stanowiło czynności przed sądem, do Prawa Upadłościowego dodano przepis art. 239a wskazujący wprost, że zgłoszenie wierzytelności przerywa bieg terminu przedawnienia.
2. Obowiązek wskazania numeru rachunku bankowego wierzyciela w zgłoszeniu wierzytelności: Ustawa Nowelizująca rozszerza katalog wymogów formalnych zgłoszenia wierzytelności poprzez wskazanie numer rachunku bankowego wierzyciela (art. 240 pkt 9 Prawa Upadłościowego).
3. Zmiany w zakresie spóźnionego zgłoszenia wierzytelności: zgodnie ze znowelizowanym art. 235 ust. 1 Prawa Upadłościowego, wierzyciel, który zgłosił wierzytelność po upływie terminu wyznaczonego do zgłaszania wierzytelności, ponosi zryczałtowane koszty postępowania upadłościowego wynikłe z tego zgłoszenia, nawet jeżeli opóźnienie powstało bez jego winy, w wysokości stanowiącej równowartość 15% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa GUS. Aktualnie ryczałt ten stanowi kwotę 772,21 zł[2]; dalej idące ograniczenia zostały wprowadzone w ramach upadłości konsumenckiej uproszczonej, w której wskazano, że zgłoszenia wierzytelności po złożeniu projektu planu spłaty pozostawia się bez rozpoznania (art. 491(14) ust. 6 Prawa Upadłościowego).
4. Nowe środki zaskarżenia dla wierzycieli: Ustawa Nowelizująca wprowadza nowe środki zaskarżenia dla wierzycieli, tj. skargę na czynności referendarza pełniącego funkcję sędziego-komisarza (art. 151 ust. 1c Prawa Upadłościowego), skargę na zarządzenie syndyka o zwrocie zgłoszenia wierzytelności wierzycielowi (art. 242a ust. 2 Prawa Upadłościowego) oraz skargę na czynności syndyka, który to środek ma wyłącznie zastosowanie w postępowaniu upadłościowym, toczącym się wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej w trybie uproszczonym (art. art. 491(12a) ust. 1 Prawa Upadłościowego).
5. Możliwość dokonania sprzedaży składników przedsiębiorstwa dłużnika na rzecz więcej niż jednego nabywcy jednocześnie: od dnia 24 marca 2020 r. wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży przedsiębiorstwa dłużnika lub jego zorganizowanej części lub składników majątkowych stanowiących znaczną część przedsiębiorstwa może dotyczyć więcej niż jednego nabywcy (art. 56a ust. 6 Prawa upadłościowego).
6. Brak możliwości umorzenia postępowania upadłościowego bez wykonania oddzielnego planu podziału: w celu zapewnienia należytej ochrony wierzycielom rzeczowym wprowadzono zmianę, w myśl której, jeśli w toku postępowania upadłościowego doszło do sprzedaży rzeczy, wierzytelności lub praw, wymagającej sporządzenia oddzielnego planu podziału, umorzenie postępowania nie może nastąpić wcześniej niż po wykonaniu planu podziału sum uzyskanych ze sprzedaży tych rzeczy, wierzytelności lub praw (art. 361 ust. 3 Prawa Upadłościowego).
7. Brak możliwości umorzenia postępowania w ramach upadłości konsumenckiej w przypadku istnienia możliwości pokrzywdzenia wierzycieli: Zgodnie z art. 491(10) ust. 3 Ustawy Nowelizującej, umorzenie postępowania prowadzonego wobec konsumenta nie może nastąpić, jeżeli mogłoby skutkować pokrzywdzeniem wierzycieli.
8. Rozstrzyganie wątpliwości co do tego, które z przedmiotów należących do upadłego wchodzą w skład masy upadłości: wraz z dodaniem do Prawa Upadłościowego przepisu art. 63a, zarówno w postępowaniach dotyczących przedsiębiorców, jak i w postępowaniach dotyczących osób fizycznych niebędących przedsiębiorcami powstanie możliwość złożenia przez wierzyciela wniosku o wydanie przez sędziego-komisarza postanowienia co do tego, które przedmioty należące do upadłego wchodzą w skład masy upadłości.
9. Obowiązek obwieszczenia sprzedaży przedsiębiorstwa upadłego w Monitorze Sądowym i Gospodarczym: w celu zwiększenia transparentności postępowania upadłościowego wprowadzono obowiązek dokonania obwieszczenia o sprzedaży przedsiębiorstwa upadłego w MSiG (art. 316 ust. 4 Prawa Upadłościowego).
Przypisy:
[1] Por.: dane publikowane przez Informator Statystyczny Wymiaru Sprawiedliwości – dostęp online: https://isws.ms.gov.pl/pl/baza-statystyczna/opracowania-wieloletnie/download,2853,57.html
[2] Por.: obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 17 października 2019 r. w sprawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w trzecim kwartale 2019 r. – dostęp online: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20190001039
NAPISZ DO AUTORA:
Paweł Łękawski
radca prawny
Associate
