Współpraca merytoryczna: mec. Artur Zapała, Partner.   

Rynek crowdfundingowy w Polsce czeka w najbliższym czasie uregulowanie. W dniu 4 maja 2021 r. na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany projekt ustawy o nadzorze nad dostawcami usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych („Projekt ustawy crowdfundingowej”) [1]. 10 czerwca 2021 r. opublikowane zostały stanowiska zgłoszone w ramach konsultacji publicznych wskazanego projektu.

Stosownie do art. 51 Projektu ustawy crowdfundingowej, ustawa ma wejść w życie z dniem 10 listopada 2021 r. (z wyłączaniem niektórych przepisów). W tym samym dniu wejdzie do stosowania Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 z dnia 7 października 2020 r. w sprawie europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych oraz zmieniające rozporządzenie (UE) 2017/1129 i dyrektywę (UE) 2019/1937 [2] („Rozporządzenie crowdfundingowe”). Na szczeblu europejskim trwają również intensywne prace mające na celu przyjęcie rozporządzeń wykonawczych do Rozporządzenia crowdfundingowego, w tym m.in. rozporządzenia wykonawczego dotyczącego wymogów odnoszących się do arkusza kluczowych informacji inwestycyjnych, obligatoryjnego dokumentu informacyjnego dla ofert publicznych przeprowadzanych na platformach corwdfundingowych.

Celem Rozporządzenia crowdfundingowego jest stworzenie wspólnego rynku crowdfundingowego dla całej Unii Europejskiej oraz wzmocnienia tej formy alternatywnego finansowania dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz innowacyjnych przedsiębiorstw na wczesnym etapie rozwoju. Rozporządzenie wprowadzi jednolite wymogi dla świadczenia usług finansowania społecznościowego na terytorium Wspólnoty, tj. kojarzenia inwestorów zainteresowanych finansowaniem przedsięwzięć gospodarczych z tzw. właścicielami projektów przy wykorzystaniu platform crowdfundingowych.

Rozporządzenie reguluje świadczenie dwóch rodzajów usług finansowania społecznościowego, tj.  ułatwiania udzielania pożyczek oraz usługi obejmującej łączne świadczenie usługi plasowania zbywalnych papierów wartościowych lub instrumentów dopuszczonych na potrzeby finansowania społecznościowego bez gwarancji przyjęcia emisji oraz usługi przyjmowania i przekazywania zleceń klientów obejmujących wyżej wskazane papiery i instrumenty („Crowdfunding inwestycyjny”).

Warto przyjrzeć się przepisom dotyczącym Crowdfundingu inwestycyjnego, zarówno na gruncie europejskim, jak i projektowanym przepisom polskim, bowiem wprowadzą one istotne zmiany w zakresie oferowania zbywalnych papierów wartościowych, prowadzanego nie tylko za pośrednictwem platform crowdfundingowych.

Oferowanie zbywalnych papierów wartościowych za pośrednictwem dostawców crowdfundingowych

Rozporządzenie crowdfundingowe zmienia Rozporządzenie prospektowe [3] wprowadzając kolejny wyjątek od obowiązku opublikowania prospektu. Wyjątkiem tym objęte będą oferty publiczne papierów wartościowych pochodzące od dostawców usług finansowania społecznościowego („Dostawcy crowdfundingowi”) pod warunkiem, że nie przekroczą progu 5.000.000 EUR obliczanego dla okresu 12 miesięcy.

Próg dla wskazanego okresu obliczany będzie jako suma łącznej wartości ofert przeprowadzonych przy wykorzystaniu crowdfundingu inwestycyjnego oraz kwot pozyskanych w drodze pożyczek za pośrednictwem Dostawców crowdfundingowych przez konkretnego właściciela projektu oraz łącznej wartości ofert publicznych zbywalnych papierów wartościowych złożonych przez tego właściciela projektu, jako oferującego na podstawie wyłączenia określonego w art. 1 ust. 3 lub art. 3 ust. 2 Rozporządzenia prospektowego (oferty bezprospektowe) obliczanej w okresie 12 miesięcy.

Arkusz kluczowych informacji inwestycyjnych

Zgodnie z art. 23 ust. 2 Rozporządzenia crowdfundingowego dostawcy usług crowdfundingowych przekazują potencjalnym inwestorom arkusz kluczowych informacji inwestycyjnych sporządzony przez właściciela projektu w odniesieniu do każdej oferty finansowania społecznościowego.

Załącznik I do Rozporządzenia crowdfundingowego określa zakres informacji, które właściciel projektu jest zobowiązany umieścić w arkuszu kluczowych informacji inwestycyjnych. W przypadku ofert publicznych są to sekcje obejmujące informacje dotyczące właściciela projektu i samego projektu opartego na finansowaniu społecznościowym, cech procesu finansowania społecznościowego i warunków pozyskania kapitału, czynników ryzyka, informacji dotyczących papierów wartościowych, praw inwestorów, opłat oraz mechanizmów dochodzenia roszczeń.

Każdy arkusz kluczowych informacji inwestycyjnych musi być opatrzony zastrzeżeniem prawnym, którego treść została ściśle określona na poziomie Rozporządzenia crowdfundingowego, dotyczącego braku zatwierdzenia arkusza przez właściwe organy nadzoru oraz ryzyku utarty części bądź całości zainwestowanych pieniędzy. Każdy arkusz musi być również opatrzony ostrzeżeniem o ryzyku związanym z nieobjęciem inwestowanych środków systemem gwarancji depozytów.

W art. 23 ust. 16 Rozporządzenia crowdfundingowego zawarto delegację do opracowania rozporządzenia wykonawczego dotyczącego arkusza kluczowych informacji inwestycyjnych, w tym m.in. modelu przedstawiania informacji oraz rodzajów głównych ryzyk, które muszą być ujawniane.

Zmiany w ustawie o ofercie – arkusz kluczowych informacji inwestycyjnych przy oferowaniu za pośrednictwem firm inwestycyjnych

Projekt ustawy crowdfundingowej zawiera szereg istotnych zmian do przepisów zawartych w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych („Ustawa o ofercie”) dotyczących ofert publicznych nieobjętych obowiązkiem prospektowym, przeprowadzanych za pośrednictwem firm inwestycyjnych albo przez samego emitenta (oferującego). Projektowane zmiany mają na celu ujednolicenie wysokości progu zwolnienia z obowiązku prospektowego dla ofert publicznych bez względu na sposób oferowania instrumentów finansowych (z 2.500.000 EUR do 5.000.000 EUR) oraz wprowadzają zmiany w zakresie obowiązkowych dokumentów informacyjnych dla bezprospektowych ofert publicznych.

Stosownie do projektowanego art. 37c ust. 1 Ustawy o ofercie (zawartego w art. 47 ust. 5 Projektu ustawy crowdfundingowej) oferta publiczna papierów wartościowych, w wyniku której zakładane wpływy brutto emitenta lub oferującego na terytorium Unii Europejskiej mieszczą się w przedziale od 100.000 EUR do 5.000.000 EUR (wraz z wpływami, które emitent lub oferujący zamierzał uzyskać z tytułu takich ofert publicznych takich papierów wartościowych, dokonanych w okresie poprzednich 12 miesięcy będą mieścić się w wyżej wskazanym przedziale) dokonywana za pośrednictwem firmy inwestycyjnej, wymaga udostępnienia do publicznej wiadomości arkusza kluczowych informacji inwestycyjnych. W takim przypadku nie będzie, jak obecnie, obowiązku sporządzania i udostępniania memorandum informacyjnego albo dokumentu zawierającego informacje ofercie.

Z kolei oferty publiczne papierów wartościowych przeprowadzane bez pośrednictwa firmy inwestycyjnej bądź Dostawcy crowdfundingowego, tj. bez pośrednictwa licencjonowanego podmiotu będą wymagały, jak dotychczas, sporządzenia odpowiednio dokumentu zawierającego informacje o tej ofercie (w przypadku zakładanych wpływów z takiej oferty od 100.000 EUR do 1.000.000 EUR) albo memorandum informacyjnego (w przypadku zakładanych wpływów z takiej oferty od 1.000.000 EUR). Stosownie do projektowanego art. 37b ust. 1 Ustawy o ofercie górny próg, do którego został wyłączony obowiązek sporządzenia prospektu pod warunkiem przygotowania memorandum informacyjnego został, podobnie jak w przypadku ofert publicznych dokonywanych za pośrednictwem licencjonowanych podmiotów, podniesiony do 5.000.000 EUR zakładanych wpływów brutto emitenta lub oferującego na terytorium Unii Europejskiej wraz z ofertami publicznymi takich papierów wartościowych dokonanych w ostatnich 12 miesiącach.

W tym miejscu należy wskazać na wymóg pośrednictwa firmy inwestycyjnej przy ofertach publicznych określony w art. 19 ust. 1 pkt 2) ustawy o obrocie instrumentami finansowymi [4], zgodnie z którym dokonywanie oferty publicznej z wyjątkiem oferty publicznej do 1.000.000 EUR (art. 1 ust. 3 Rozporządzenia Prospektowego) oraz ofert publicznych, o których mowa w art. 1 ust. 4 lit. a, b, e oraz h-j Rozporządzenia, tj. m.in. ofert papierów wartościowych skierowanych wyłącznie do inwestorów kwalifikowanych czy ofert skierowanych do mniej niż 150 osób fizycznych lub prawnych na państwo członkowskie, innych niż inwestorzy kwalifikowani, jak również ofert bankowych papierów wartościowych. W praktyce więc arkusz kluczowych informacji inwestycyjnych w dużej mierze zastąpi memorandum informacyjne, którego obowiązek sporządzenia będzie występował w bardzo nielicznych przypadkach.

Jednocześnie należy podkreślić, że projektowany art. 37d Ustawy o ofercie wprowadza zmianę w zakresie sumowania wpływów emitenta, po których przekroczeniu do danej oferty publicznej ma zastosowanie obowiązek prospektowy.

Dotychczas w celu zweryfikowania obowiązku sporządzenia dla danej oferty publicznej papierów wartościowych prospektu (bądź memorandum informacyjnego) należało dokonać sumowania zakładanych wpływów brutto z tej oferty na terytorium Unii Europejskiej oraz wpływów, które emitent lub oferujący zamierzał uzyskać z tytułu takich ofert publicznych takich papierów wartościowych dokonanych w okresie poprzednich 12 miesięcy.

Zgodnie z przedstawionym Projektem ustawy crowdfundingowej, analogicznie jak dla ofert publicznych dokonywanych za pośrednictwem Dostawców crowdfundingowych, do obliczania progu skutkującego obowiązkiem opublikowania prospektu, wliczane będą również wpływy emitenta (bądź oferującego) z ofert zbywalnych papierów wartościowych oraz kwot pozyskanych w drodze pożyczek zaciągniętych w ramach usług finansowania społecznościowego dokonanych w okresie ostatnich 12 miesięcy. W przypadku emitentów z siedzibą w innym państwie Unii Europejskiej, na potrzeby obliczenia progu prospektowego, zliczane będą także wpływy z instrumentów dopuszczonych na potrzeby finansowania społecznościowego tj. aktywów odpowiadających na gruncie przepisów tych państw udziałom w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością (projekt krajowej implementacji nie dopuszcza możliwości oferowania za pośrednictwem platform crowdfundingowych udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością prawa polskiego).

Nowy próg obowiązku prospektowego od 2023 r.

W tym miejscu należy podkreślić, że art. 49 Rozporządzenia crowdfundingowego w momencie jego wejścia do stosowania wprowadzi tymczasowe odstępstwo w odniesieniu do powyżej wskazanego górnego progu 5.000.000 EUR, którego przekroczenie wiąże się z obowiązkiem sporządzenia prospektu. Stosownie do przywołanego przepisu, przez okres 24 miesięcy od dnia 10 listopada 2021 r., w przypadku, gdy w danym państwie członkowskim próg łącznej wartości, powyżej którego należy opublikować prospekt zgodnie z Rozporządzeniem prospektowym wynosi poniżej 5.000.000 EUR, rozporządzenie ma zastosowanie w tym państwie członkowskim jedynie do tych ofert finansowania społecznościowego, których łączna wartość nie przekracza takiego progu.

Jak zostało wskazane w recitalu 17 Rozporządzenia crowdfundingowego tymczasowe odstępstwo ma charakter nieodwołany, tj. państwo członkowskie nie będzie miało możliwości przyjąć przepisów krajowych, które przyjęłyby krótszy niż 24-miesięczny okres jego obowiązywania. We wskazanym okresie przejściowym w Polsce nadal więc obowiązywał będzie dotychczasowy próg prospektowy wynoszący 2.500.000 EUR.

Znalazło to odzwierciedlenie w art. 49 i 51 Projektu ustawy crowdfundingowej, stosownie do których podwyższony próg zwolnienia od obowiązku sporządzenia prospektu zacznie obowiązywać z dniem 10 listopada 2023 r. Należy więc wskazać, że mimo uwag zgłoszonych w toku konsultacji publicznych do wskazanych przepisów Projektu ustawy crowdfundingowej do dnia 10 listopada 2023 r. zastosowanie będzie miał dotychczasowy próg, którego przekroczenie wiąże się z obowiązkiem sporządzenia prospektu.

Przypisy:

[1] Projekt (rcl.gov.pl).

[2] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/ z dnia 7 października 2020 r. w sprawie europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych oraz zmieniające rozporządzenie (UE) 2017/1129 i dyrektywę (UE) 2019/1937 (europa.eu).

[3] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1129 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie prospektu, który ma być publikowany w związku z ofertą publiczną papierów wartościowych lub dopuszczeniem ich do obrotu na rynku regulowanym oraz uchylenia dyrektywy 2003/71/WE.

[4] Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2021 r. poz. 328 t.j.).

Napisz do autorów: