MIFiD II - Blog Kancelarii Prawnej SPCG

Zmiany w zakresie „investment research”

utworzone przez Ewa Mazurkiewicz | 2 stycznia, 2025 | ! POLECANE !, REGULATORY

Czytaj: 6 min

Z dniem 4 grudnia 2024 r. wszedł w życie pakiet regulacyjny tzw. Listing Act, a w jego ramach dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/2811 z dnia 23 października 2024 r. w sprawie zmiany dyrektywy 2014/65/UE w celu zwiększenia atrakcyjności publicznych rynków kapitałowych w unii dla spółek i ułatwienia małym i średnim przedsiębiorstwom dostępu do kapitału oraz uchylenia dyrektywy 2001/34/WE („Dyrektywa 2024/2811”). Przepisy Dyrektywy 2024/2811 będą podlegać implementacji do krajowych porządków prawnych poszczególnych państw w terminie 18 miesięcy od dnia jej wejścia w życie, tj. do dnia 5 czerwca 2026 r.

Z dniem 28 października 2024 r., opierając się o treść jeszcze nieopublikowanego aktu Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) opublikował dokument konsultacyjny („Dokument Konsultacyjny”) [1] zawierający propozycje zmian do dyrektywy delegowanej Komisji (UE) 2017/593 z dnia 7 kwietnia 2016 r. uzupełniającej dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do zabezpieczenia instrumentów finansowych i środków pieniężnych należących do klientów, zobowiązań w zakresie zarządzania produktami oraz zasad mających zastosowanie do oferowania lub przyjmowania wynagrodzeń, prowizji bądź innych korzyści pieniężnych lub niepieniężnych („Dyrektywa 2017/593”) [2]. Celem Dokumentu Konsultacyjnego jest zmiana przepisów Dyrektywy 2017/593 regulujących opłaty za investment research (w polskim tłumaczeniu: badania inwestycyjne; dalej: „Analizy”) do zmian wprowadzanych w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniającej dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE [3] („MiFID II”) Dyrektywą 2024/2811, jak też ich doprecyzowanie w zakresie niezbędnym lub uzasadnionym.

Zmiany wynikające z Dyrektywy 2024/2811

Pierwotnie przepisy MiFID II zakazywały łączenia przez firmy inwestycyjny płatności z tytułu Analiz i usług z tytułu wykonywania zleceń, wprowadzając wymóg płatności odrębnych (tzw. research unbundling rule) lub płatności dokonywanych za Analizy ze środków własnych firmy inwestycyjnej.

Powyższy stan rzeczy został złagodzony. Aktualnie obowiązujące przepisy MiFID II dopuszczają możliwość płatności łącznych (za Analizy i usługi wykonywania zleceń) nakładając jednak na firmy inwestycyjne pewne dodatkowe wymogi z tym związane.

Obowiązujący od lutego 2021 r. przepis art. 24 ust. 9a MiFID II przewiduje, że korzystanie przez firmy inwestycyjne na potrzeby świadczonych usług z Analiz sporządzanych przez podmioty trzecie może odbywać się pod warunkiem jednak spełnienia następujących warunków:

przed otrzymaniem Analiz od podmiotu trzeciego, pomiędzy podmiotem trzecim a firmą inwestycyjną została zawarta umowa określająca tę część łącznych opłat lub łącznych płatności za Analizy i usługi wykonywania zleceń, która przypada na Analizy;
firma inwestycyjna informuje swoich klientów o dokonywaniu łącznych płatności na rzecz osób trzecich z tytułu Analiz i usług wykonywania zleceń; oraz
Analizy, dla których wprowadzono połączone opłaty lub łączne płatności, dotyczą wyłącznie emitentów, których kapitalizacja rynkowa nie przekroczyła 1 mld euro w okresie 36 miesięcy poprzedzających sporządzenie Analiz, przy czym kapitalizacja powinna być liczona wg danych z notowań na koniec roku, za lata, w których emitent jest lub był notowany na rynku regulowanym, lub wyrażona w kapitale własnym za lata obrotowe, w których takich notowań nie było.

Warunek z pkt. 3 został wprowadzony w celu wspierania spółek o małej i średniej kapitalizacji, których potrzeba wsparcia, bezpośrednio po pandemii COVID-19, została dostrzeżona i w ten sposób zrealizowana.

Dyrektywa 2024/2811 wprowadzi zmiany jeszcze dalej idące w kierunku odejścia od zasady unbunduled research rule, mianowicie zmiany, zgodnie z którymi:

firma inwestycyjna i podmiot trzeci dostarczający Analizy obowiązane będą określić w zawartej umowie już nie część łącznych płatności przypadającą na Analizy, lecz metodę obliczania wynagrodzenia, która w szczególności wskaże sposób uwzględniania kosztu Analiz w całkowitych opłatach z tytułu świadczonych usług, co stanowi odejście od rygorystycznego nakazu wskazywania w umowie części opłat należnej z tytułu Analiz na rzecz rozwiązania bardziej elastycznego polegającego na wprowadzeniu pewnej formuły, sposobu wyliczania;
firma inwestycyjna będzie musiała poinformować klientów o dokonanym przez nią wyborze sposobu płacenia za Analizy (płatności łączne lub oddzielne) i udostępnić im przyjętą przez firmę politykę płatności z tytułu usług wykonywania zleceń i usług sporządzania Analiz, która jednak będzie dodatkową polityką do przyjęcia, wdrożenia, udostępniania klientom, aktualizowania itd.;
firma inwestycyjna będzie miała obowiązek corocznego przeprowadzania oceny jakości, przydatności i wartości Analiz wykorzystywanego do świadczonych usług, w tym jego wpływu na wzrost jakości podejmowanych decyzji inwestycyjnych, co samo w sobie nie stanowi novum w stosunku do obecnego stanu prawnego, gdyż w dużej mierze powtarza przepisy Dyrektywy 2017/593, jednak zmianie może ulec rozumienie istoty i podejście do tego obowiązku (patrz wyjaśnienia dotyczące Dokumentu Konsultacyjnego);
w przypadku podjęcia decyzji o dokonywaniu oddzielnych płatności, firma inwestycyjna obowiązana będzie dokonywać tych płatności:
- (i) bezpośrednio ze środków własnych firmy inwestycyjnej; albo
- (ii) z oddzielnego rachunku płatniczego na potrzeby Analiz kontrolowanego przez tę firmę
  – co ponownie „powtarza” już regulacje przewidziane obecnie na poziomie drugim, czyli w Dyrektywie 2017/593, a więc w istocie nie powinno doprowadzić do zmiany w sytuacji prawnej firm inwestycyjnych;
obowiązki określone w pkt. 1, 2 i 4 powyżej zostaną wyłączone w stosunku do Analiz otrzymywanych przez firmę inwestycyjną od podmiotu trzeciego niezaangażowanego w realizację transakcji ani niebędącego częścią grupy finansowej obejmującej firmę świadczącą usługi wykonywania zleceń, w takim przypadku zastosowanie będzie miał wyłącznie wymóg, o którym mowa w pkt. 3 powyżej;
firma inwestycyjna będzie miała obowiązek prowadzenia rejestru całkowitych kosztów, które możliwe będą do przypisania poszczególnym otrzymanym Analizom, dane z rejestru będą musiały być udostępniane klientom raz w roku, na ich żądanie.

W Dyrektywie 2024/2811 rezygnuje się z wprowadzonego w 2021 r. ograniczenia możliwości stosowania rozwiązania polegającego na łączeniu opłat jedynie do spółek o małej i średniej kapitalizacji uznając, że wsparcie spółek powinno być osiągane innymi narzędziami m.in. poprzez rozwiązania organizacyjne zapewniające, by Analizy sponsorowane przez emitenta były przygotowywane zgodnie z unijnym kodeksem postępowania opracowanym przez ESMA, zwiększającym zaufanie do takich materiałów i więc również ich wykorzystanie.

Dokument Konsultacyjny

Zmiany wprowadzone Dyrektywą 2024/2811 spowodują konieczność nowelizacji art. 13 Dyrektywy 2017/593, który w swoim obecnym brzmieniu w dużej części reguluje materię omawianą w niniejszym materiale, a więc uregulowaną już na poziomie aktu wyższego poziomu i, co więcej, w części w sposób odmienny.

W związku z powyższym, ESMA przygotowała Dokument Konsultacyjny, w którym zaproponowała zmiany wspomnianego przepisu i poddała je pod publiczne konsultacje.

Proponowane przez ESMA zmiany w Dyrektywie 2017/593, poza zmianami o charakterze redakcyjnym związanymi z przyjęciem Dyrektywy 2024/2811, wprowadzają dwie istotne propozycje merytoryczne o charakterze uzupełniającym reżim wynikający z przepisów Dyrektywy 2024/2811.

Pierwsza z propozycji ESMA zmierza do doprecyzowania wymogu przeprowadzania przez firmy inwestycyjne corocznej oceny jakości, przydatności i wartości Analiz wykorzystywanych w świadczonych usługach, a także ich zdolności do wpływania na wzrost jakości podejmowanych decyzji inwestycyjnych. ESMA proponuje, aby ocena ta opierała się na solidnych kryteriach jakościowych i tam, gdzie jest to możliwe, obejmowała porównanie z potencjalnymi alternatywnymi dostawcami Analiz.

Celem ESMA jest osiągnięcie stanu, w którym firmy inwestycyjne dążą do przeciwdziałania nadmiernemu poleganiu na jednym dostawcy Analiz. W Dokumencie Konsultacyjnym zostało przy tym wskazane, że w ocenie ESMA, porównanie alternatywnych dostawców Analiz nie musi być rozumiane jako obowiązek korzystania każdorazowo z usług kilku dostawców Analiz, ale raczej, jako wymóg zebrania ofert innych dostawców tego typu materiałów, wiedzy pozwalającej na ocenę możliwości podmiotów stanowiących alternatywę dla obecnego dostawcy.

Istotne jest również to, że propozycja ESMA w omawianym zakresie nie ma charakteru bezwzględnego, czyli, że obowiązek miałby powstawać wyłącznie w sytuacjach, w których przedmiotowe porównanie byłoby możliwe („if feasible”).

Drugą istotną propozycją przedstawioną przez ESMA w Dokumencie Konsultacyjnym jest doprecyzowanie w zakresie ustalanej w umowie metody obliczania wynagrodzenia przy łącznych płatnościach za Analizy i usługę wykonywania zleceń. ESMA proponuje, aby do Dyrektywy 2017/593 dodane zostały następujące warunki:

metoda obliczania wynagrodzenia powinna zapobiegać występowaniu sytuacji, w której firma inwestycyjna w efekcie płaciłaby znacząco więcej za Analizy w ramach połączonej płatności niż wynosiłby koszt Analiz w sytuacji, gdyby firma inwestycyjna płaciła za nie bezpośrednio; oraz
metoda obliczania wynagrodzenia nie powinna ograniczać zdolności firmy inwestycyjnej do działania w zgodzie z wymogami best execution.

Proces konsultacyjny rozpoczęty przez ESMA opublikowaniem Dokumentu Konsultacyjnego będzie trwać do 28 stycznia 2025 r. W tym terminie możliwe jest przedstawianie przez uczestników rynku uwag do propozycji zaprezentowanych przez ESMA jak również zgłaszanie dodatkowych propozycji w zakresie objętym przedmiotowym dokumentem.

Podsumowanie

Podsumowując należy wskazać, że jakkolwiek zmiany przepisów MiFID II w omawianym zakresie ewoluowały na przestrzeni ostatnich lat od całkowitego zakazu łączenia opłat z tytułu Analiz i usług wykonywania zleceń do korzystania z takiej możliwości (bez ograniczania do pewnego typu emitentów), to jednak każda zmiana wprowadza dodatkowe wymogi związane ze zmianami umów już zawartych, zmiany niezbędne do wdrożenia w organizacji wewnętrznej oraz w relacjach z klientami. Istotne jest, aby kolejne mniejsze lub większe przesunięcia w kierunku z założenia słusznym, uwzględniającym potrzeby różnych grup uczestników rynku, nie były jednak okupione koniecznością wdrożenia przez firmy inwestycyjne (bezpośrednich adresatów tych modyfikacji), zmian generujących nadmierne koszty, których nie zbilansują korzyści. W tym celu niezbędne jest analizowanie na bieżąco publikowanych propozycji legislacyjnych i reagowanie, gdyż jest to jedyna szansa, aby ostatecznie przyjmowane przepisy uwzględniały oczekiwania rynku. Powyższa uwaga w równym stopniu dotyczy również projektu krajowych przepisów implementujących Dyrektywę 2024/2811, gdyż ich ostateczny kształt może odbiegać od przepisów omówionych w niniejszym materiale.

Tekst opublikowany został w Magazynie Izby Domów Maklerskich.

Przypisy:
[1] Opublikowany na stronie internetowej ESMA: https://www.esma.europa.eu/sites/default/files/2024-10/ESMA35-335435667-5979_Consultation_Paper_on_Technical_Advice_on_MiFID_II_DD_research.pdf.
[2] Dyrektywa delegowana Komisji (UE) 2017/593 z dnia 7 kwietnia 2016 r. uzupełniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do zabezpieczenia instrumentów finansowych i środków pieniężnych należących do klientów, zobowiązań w zakresie zarządzania produktami oraz zasad mających zastosowanie do oferowania lub przyjmowania wynagrodzeń, prowizji bądź innych korzyści pieniężnych lub niepieniężnych (Dz.Urz. UE. L nr 87 z 31.03.2017 r., str. 500 i nast. ze zm.).
[3] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniająca dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE (Dz.Urz. UE. L nr 173 z 12.06.2014 r., str. 349 i nast., ze zm.).

Napisz do autora:

Ewa Mazurkiewicz

radca prawny
Partner

Opodatkowanie VAT transakcji w przedmiocie NFT

utworzone przez Grzegorz Keler | 7 kwietnia, 2023 | REGULATORY, SPCG FOR FINTECH, TAX LAW

Czytaj: 6 min

Popularność tokenów NFT (ang. non-fungible tokens) i liczne nowe propozycje ich zastosowania, rodzą pytania dotyczące sposobu opodatkowania transakcji w ich przedmiocie. Na pierwszy plan wysuwa się problem traktowania transakcji z udziałem NFT na gruncie podatku VAT. W tym kontekście nasuwa się bowiem szereg pytań: Czy NFT jest towarem czy usługą? Jeżeli usługą, to jaką? Czy sprzedaż tokenów stanowi usługę finansową? Czy podlega zwolnieniu z VAT? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć w tym tekście.

Czym są tokeny NFT?

Tokeny NFT są niewymienialnymi, niepowtarzalnymi elementami cyfrowymi reprezentującymi unikatowy przedmiot cyfrowy lub nawet fizyczny poprzez dane przechowywane na blockchainie. Dzięki temu rozwiązaniu dane te można uznać za unikalne i autentyczne, co pozwala na zastosowanie NFT jako swego rodzaju certyfikatu odnoszącego się do określonego prawa.

Warto jeszcze doprecyzować, czym token NFT nie jest. Przede wszystkim nie należy utożsamiać go z walutą wirtualną w rozumieniu ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu [1], tj. cyfrowym odwzorowaniem pewnych wartości, które jest wymienialne w obrocie gospodarczym na prawne środki płatnicze i akceptowane jako środek wymiany, a także może być elektronicznie przechowywane lub przeniesione albo może być przedmiotem handlu elektronicznego. To właśnie wymienialność stanowi istotę funkcjonalności walut wirtualnych, które są akceptowane jako środek wymiany, a także mogą stanowić przedmiot handlu elektronicznego. Przykładem tak rozumianej waluty wirtualnej są np. kryptowaluty Bitcoin czy Ether.

Natomiast token NFT, w przeciwieństwie do walut wirtualnych, co do zasady nie jest wymienialny na środek płatniczy (zwłaszcza walutę fiducjarną), co oznacza, że nie posiada nawet pośrednio funkcji płatniczej czy zbliżonej do niej. Czy jednak zawsze tak jest? Można sobie wyobrazić, że NFT będzie przedmiotem obrotu – w końcu przedstawia pewną wartość i jego właściciel może być zainteresowany jego zbyciem, a inna osoba – nabyciem. Nie można także wykluczyć, że token taki będzie stanowił przedmiot obrotu np. na giełdzie kryptowalut. Granica między wymienialnością a niewymienialnością jest więc cienka i trudna do uchwycenia. W niektórych przypadkach NFT będzie zatem mógł stanowić walutę wirtualną w rozumieniu przepisów AML, na co wskazuje również stanowisko Financial Action Task Force (FATF).

Równie skomplikowana jest kwestia ewentualnej kwalifikacji tokenu NFT jako papieru wartościowego czy szerzej – instrumentu finansowego w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi [2]. Organy podatkowe, jak np. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 7 października 2022 r. (nr 0112-KDIL1-3.4012.279.2022.2.KK), przyjmują że token NFT nie stanowi instrumentu finansowego. Wydaje się jednak, że kwestia ta nie jest jednoznaczna i można wyobrazić sobie taką konstrukcję NFT, która przesądzi o nadaniu mu charakteru instrumentu finansowego. Należy mieć tutaj na uwadze również kwestie związane w implementacją do polskiego porządku prawnego zmian w dyrektywie MIFID II [3], które dotyczą zmiany definicji instrumentu finansowego tak, aby zawierała w sobie instrumenty wyemitowane za pomocą technologii DLT, na co wskazywaliśmy w artykule dotyczącym rozporządzenia pilotażowego DLT [4].

Token NFT – „mintowany” na blockchainie – nie stanowi sam w sobie przedmiotu praw autorskich, a jego transfer nie przenosi na nabywcę praw własności intelektualnej dotyczących treści cyfrowej stanowiącej dzieło, do którego odwołuje się dany token NFT oraz nie oznacza zawarcia licencji na korzystanie z tego dzieła. W zależności od sytuacji, do korzystania z treści cyfrowej może być potrzebne np. zawarcie umowy licencji niewyłącznej.

Towar czy usługa?

Specyficzna konstrukcja i charakter prawny tokenu NFT jest przyczyną wątpliwości co do jego klasyfikacji na gruncie VAT. Podstawowe pytanie w tym zakresie dotyczy tego, czy sprzedaż NFT stanowi dostawę towarów czy świadczenie usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług[5] (dalej: „ustawa VAT”). W tym kontekście istotne znaczenie ma fakt, że token ten nie ma charakteru rzeczowego, ale stanowi prawo. W konsekwencji nie można go zakwalifikować jako towar w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy VAT. Natomiast każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów, jest na gruncie VAT traktowane jako świadczenie usług (art. 8 ust. 1 ustawy VAT). Dotyczy to również przeniesienia praw. W związku z tym sprzedaż NFT należy na gruncie VAT traktować jako świadczenie usług.

Takie stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 29 sierpnia 2022 r. (nr 0111-KDIB3-1.4012.346.2022.7.ICZ). W przedstawionym przez wnioskodawcę stanie faktycznym dochodziło do przeniesienia tokenów NFT w zamian za walutę wirtualną. Organ uznał, że czynność taka podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Poza charakterem dokonywanej czynności (na zasadzie „usługa za usługę”), zwrócono również uwagę na ekwiwalentność świadczeń stron w ramach takiego stosunku prawnego oraz na obecność wynagrodzenia. Uznano, że pomiędzy stronami omawianego stosunku istnieje ekwiwalentność świadczeń oraz że podjęte przez obie strony działania mają charakter świadczeń wzajemnych. Między działaniami stron występuje bezpośredni związek prawny oraz ekwiwalentność i wzajemność świadczeń (zapłata ustalonej kwoty w kryptowalucie w ramach czynności dokonania zakupu tokenu NFT o konkretnej wartości, a zatem za wynagrodzeniem). Zdaniem organu transakcja taka spełnia kryteria świadczenia usług przez zbywcę i tym samym kwalifikuje do opodatkowania takiej czynności (której przedmiotem jest przeniesienie NFT na nabywcę) podatkiem VAT.

W tym przypadku kluczowe znaczenie miał zatem odpłatny charakter transakcji. Natomiast nieodpłatny transfer tokenów NFT mógłby być traktowany inaczej. W interpretacji indywidualnej z dnia 31 stycznia 2023 r. (nr 0113-KDIPT1-2.4012.751.2022.2.PRP) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, że czynność wytworzenia i nieodpłatnego przeniesienia tokenów NFT na rzecz kontrahentów będących uczestnikami programu lojalnościowego w ogóle nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu VAT. Stanowisko to, jakkolwiek korzystne dla podatnika, powinno być traktowane ostrożnie. Należy bowiem zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2 Ustawy VAT, za odpłatne świadczenie usług uważa się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. Zatem aby nieodpłatne świadczenie podlegało wyłączeniu spod zakresu opodatkowania VAT, powinno ono służyć celom działalności gospodarczej podatnika, co w niektórych przypadkach może być trudne do wykazania.

Jeżeli usługa – to jaka?

Z punktu widzenia klasyfikacji transakcji w przedmiocie NFT dla potrzeb podatku VAT istotne jest ustalenie, jaką konkretnie usługę stanowi taka czynność. Jeśli bowiem uznać, że jest to usługa finansowa, może ona podlegać zwolnieniu z VAT.

Z tego punktu widzenia istotne znaczenie ma to, czy NFT może być uznane za walutę wirtualną lub instrument finansowy. W pierwszym przypadku w grę wchodziłaby klasyfikacja usługi jako zwolnionej z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy VAT, w świetle którego zwolnieniu z VAT podlegają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy.

Podstawę do zwolnienia z VAT stanowiłaby także klasyfikacja NFT jako instrumentu finansowego. Zgodnie bowiem z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy VAT, zwolnieniu podlegają usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, z wyłączeniem ich przechowywania i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

W tym kontekście warto przytoczyć stanowisko wyrażone przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 7 października 2022 r. (nr 0112-KDIL1-3.4012.279.2022.2.KK), w której organ stwierdził, że jeżeli NFT nie stanowi waluty wirtualnej ani instrumentu finansowego, to transakcja w jego przedmiocie nie podlega zwolnieniu z VAT.

Konkludując, w większości przypadków NFT nie stanowi waluty wirtualnej ani instrumentu finansowego, w związku z czym transakcja w przedmiocie tego rodzaju tokenów nie podlega zwolnieniu z VAT. Jednak w niektórych przypadkach taka kwalifikacja NFT może być uzasadniona i wówczas może znaleźć zastosowanie zwolnienie przedmiotowe.

Podsumowanie

Jak się okazuje, zagadnienie opodatkowania podatkiem VAT transakcji w przedmiocie tokenów NFT nie jest jednoznaczne i budzi wiele wątpliwości. W zależności od charakteru transakcji, specyfiki danego NFT oraz podejścia regulacyjnego, transakcja taka może stanowić czynność opodatkowaną VAT lub nie, a jeżeli podlega opodatkowaniu, to może korzystać ze zwolnienia z VAT lub też nie. Ostateczna ocena w tym zakresie jest zatem uwarunkowana szeregiem zmiennych, z których niektóre mają charakter ocenny.

Można założyć, że wraz z rozwojem zjawiska tokenizacji, pojawianiem się różnych form samego NFT oraz zmian regulacyjnych, wątpliwości tych będzie się pojawiać coraz więcej. Dlatego przed podjęciem działalności w zakresie obrotu NFT warto skonsultować się ze specjalistą z zakresu prawa podatkowego. W niektórych przypadkach zasadne może być również uzyskanie interpretacji indywidualnej, która pozwoli na zmniejszenie ryzyka podatkowego.

Przypisy:

[1] Dz.U.2022.593 t.j.

[2] Dz.U.2022.1500 t.j.

[3] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniająca dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE.

[4] https://spcgblog.pl/spcg-for-fintech/czy-rozporzadzenie-pilotazowe-dlt-jest-szansa-dla-polskich-firm-inwestycyjnych/ – „Ze względu na to, że MiFID II jest aktem wymagającym dla swej pełnej skuteczności implementacji, również opisana powyżej zmiana będzie musiała zostać wdrożona do krajowych porządków prawnych. W tym miejscu powstaje pytanie, czy brak implementacji do polskiego prawa zmiany definicji instrumentu finansowego w dniu rozpoczęcia stosowania Rozporządzenia (a więc w dniu 23 marca 2023 r.) nie zaburzy funkcjonowania tych przepisów w praktyce, czy też organ nadzoru, czyli KNF, ale też organy skarbowe (przepisy podatkowe również posługują się pojęciem „instrumenty finansowe”) będą uwzględniać przepis dyrektywy niezaimplementowanej w procesie stosowania prawa, co umożliwiłoby właściwe funkcjonowanie tych przepisów i w efekcie korzystanie z nich nawet pomimo braku wprowadzenia niezbędnych zmian dostosowawczych w przepisach krajowych.”

[5] Dz.U.2022.931 t.j.

Współautor tekstu: Igor Sobieski, prawnik, Junior Associate.

Napisz do autorów:

dr Grzegorz Keler

adwokat
Associate

Igor Sobieski

prawnik
Junior Associate

Czy będą zmiany przepisów UE regulujących zachęty?

utworzone przez Ewa Mazurkiewicz | 10 listopada, 2022 | REGULATORY

Czytaj: 2 min

Od pewnego już czasu trwają prace nad kolejną rewizją przepisów regulujących działalność firm inwestycyjnych (dyrektywy MiFID II i rozporządzenia MiFIR). Projekty przepisów zaproponowane przez Komisję Europejską trafiły do Parlamentu Europejskiego i tam zostały poddane dyskusji, w trakcie której pojawiły się pomysły dotyczące m.in. zrewidowania obszaru zachęt.

Ostatnio wśród zaproponowanych w toku dyskusji w Parlamencie Europejskim rozwiązań pojawiła się koncepcja:

odejścia od rygorystycznego zakazu regulowania zachęt (rozumianych jako korzyści pieniężne i niepieniężne) dla większości usług inwestycyjnych i dodatkowych (z dodatkowym zaostrzeniem dla usługi zarządzania portfelem i niezależnego doradztwa inwestycyjnego) oraz
szczegółowego uregulowania tzw. PFOF, czyli payments for order flow, a więc opłat lub innych korzyści otrzymywanych przez firmę inwestycyjną przekazującą zlecenia klienta z tytułu generowanego strumienia zleceń od miejsca wykonania (np. market makera) – przy czym tu proponowane kierunki rozwiązań są różne (pojawiają się zarówno propozycje zakazujące przyjmowania takich korzyści jak i wprost je dopuszczające na wyraźnie określonych zasadach).

Proponowane zmiany MiFID II w zakresie zachęt:

zaostrzenie rygoru dla usług zarządzania portfelem i całego doradztwa inwestycyjnego (nie tylko w formule doradztwa niezależnego) oraz usług tzw. execution-only, czyli wykonywania zleceń lub przyjmowania i przekazywania zleceń w zakresie nieskomplikowanych instrumentów finansowych (m.in. fundusze inwestycyjne typu UCITS, ale już nie alternatywne fundusze inwestycyjne) świadczonych z inicjatywy klienta poprzez: (i) wyraźne wskazanie, że usługa nie może być wynagradzana inaczej niż poprzez opłaty wnoszone przez klienta lub w jego imieniu, oraz, że firma inwestycyjna nie może zachęcać ani stosować żadnych innych rozwiązań, nawet jeśli w ich efekcie opłaty lub korzyści od podmiotów trzecich miałyby być przekazywane klientowi, (ii) pozostawienie możliwości przyjmowania przez firmę inwestycyjną świadczącą usługę drobnych korzyści niepieniężnych wyłącznie, o ile polepszają one poziom usługi, nie powodują zagrożenia dla interesu klienta i podlegają stosownemu ujawnieniu;
złagodzenie rygoru dla pozostałych usług (inwestycyjnych) oraz usług dodatkowych poprzez ograniczenie zakazu zachęt wyłącznie do zakazu przyjmowania korzyści niepieniężnych w związku ze świadczoną usługą (z jednoczesnym pozostawieniem wyjątków od zakazu, jak obecnie).

Jakkolwiek wskazane powyżej podejście pojawiło się na razie wyłącznie jako propozycja i poddane będzie dalszym dyskusjom to może stanowić obraz pewnych tendencji, które ujawniają się na rynkach europejskich odczuwających dotkliwie skutki ostatnich wydarzeń. Czy zatem obserwowana od czasu MiFID I tendencja do zaostrzania reżimu zachęt ma szansę się zatrzymać?